Λίγα εικοσιτετράωρα μάς χωρίζουν από τις προεδρικές εκλογές στις ΗΠΑ την Τρίτη 5 Νοεμβρίου και οι δημοσκοπήσεις να δείχνουν ισοδύναμους τους Κάμαλα Χάρις και Ντόναλντ Τραμπ. Όπως είναι φυσικό, το ερώτημα που κυριαρχεί έξω από τις ΗΠΑ είναι τι θα σημάνει η επικράτηση της μιας ή του άλλου για τον υπόλοιπο κόσμο, ιδιαίτερα στα σημεία που διεξάγονται οι μεγάλες πολεμικές συγκρούσεις, δηλαδή στη Γάζα, τον Λίβανο και την Ουκρανία.
Οι New York Times
Ο Patrick Kingsley, διευθυντής του γραφείου των New York Times στην Ιερουσαλήμ, γράφει ότι «οι Ισραηλινοί, εάν μπορούσαν, θα ψήφιζαν κατά μεγάλη πλειοψηφία τον Τραμπ — οι δημοσκοπήσεις το δείχνουν πολύ καθαρά. Ωστόσο, όποιος και αν κερδίσει, η μακροπρόθεσμη επίδραση πιθανότατα θα είναι περιορισμένη. Η ισραηλινή κοινωνία, για να μην αναφέρουμε την κυβέρνηση, είναι περισσότερο αντίθετη στην παλαιστινιακή κρατική υπόσταση και τη λύση των δύο κρατών από ό,τι έχει υπάρξει εδώ και δεκαετίες. Είναι απίθανο οποιοσδήποτε Αμερικανός πρόεδρος να αλλάξει αυτό το δεδομένο».
Ο Kingsley προσθέτει ότι «η Πρόεδρος Χάρις πιθανότατα θα ασκούσε περισσότερη πίεση στο Ισραήλ για επίτευξη εκεχειρίας και για την έναρξη συνομιλιών με τους Παλαιστίνιους. Ωστόσο, είναι απίθανο, ας πούμε, να διακόψει τη στρατιωτική υποστήριξη στο Ισραήλ. Ο Πρόεδρος Τραμπ, από την άλλη, ίσως θα ήταν λιγότερο ενοχλημένος αν το Ισραήλ επέτρεπε σε Εβραίους εποίκους να επιστρέψουν στη Γάζα, όπως επιθυμεί μέρος της ισραηλινής κυβέρνησης. Παράλληλα, ο Τραμπ έχει πιο επιθετική στάση απέναντι στο Ιράν σε σύγκριση με τη Χάρις, κάτι που ευχαριστεί πολλούς Ισραηλινούς».
Ο δημοσιογράφος των New York Times καταλήγει με μάλλον αναπάντεχο τρόπο: «Λόγω αυτής της απρόβλεπτης κατάστασης, ο πρωθυπουργός Μπένγιαμιν Νετανιάχου ίσως αισθανθεί ότι μπορεί να εκμεταλλευτεί περισσότερο μια κυβέρνηση της Χάρις. Έτσι, η εσωτερική σκέψη στο Ισραήλ μπορεί να είναι πιο σύνθετη από ό,τι φαίνεται».
Για την Ουκρανία
Παρά τη μεγάλη απόκλιση στη ρητορεία Τραμπ και Χάρις για τον πόλεμο στην Ουκρανία, ο Anton Troianovski, επικεφαλής ανταποκριτής των New York Times στη Μόσχα, υπαινίσσεται ότι μπορεί τα πράγματα να μην είναι πολύ διαφορετικά στο πεδίο: «Ορισμένοι Ουκρανοί ανησυχούν ότι ο Τραμπ θα προσπαθήσει να επιβάλει μια γρήγορη συμφωνία ειρήνης που θα ευνοεί τη Ρωσία. Ωστόσο, φοβούνται επίσης ότι η αμερικανική υποστήριξη στην Ουκρανία θα μπορούσε να μειωθεί υπό την προεδρία της Χάρις. Κάποιοι Ουκρανοί λένε επίσης ότι ο Τραμπ ίσως να μην είναι και τόσο κακός: εξάλλου, κατά τη διάρκεια της προεδρίας του οι ΗΠ Α άρχισαν να στέλνουν αντιαρματικά όπλα στην Ουκρανία».
Ο Troianovski προσθέτει ότι «στη Ρωσία, ο Πρόεδρος Βλαντίμιρ Πούτιν δεν βλέπει τόσο μεγάλη διαφορά μεταξύ του Τραμπ και της Χάρις σχετικά με την Ουκρανία, όπως μπορεί να νομίζουμε. Πιστεύει ότι η αμερικανική δέσμευση προς την Ουκρανία θα φθίνει σταδιακά, όποιο κι αν είναι το αποτέλεσμα των εκλογών».
Στον επίλογό του σημαίνει ότι «υπάρχει ένας τρόπος με τον οποίο μια νίκη του Τραμπ θα ενίσχυε αναμφισβήτητα τον Πούτιν: θα σήμαινε μια Αμερική πολύ λιγότερο ενεργή στον κόσμο και στην Ανατολική Ευρώπη, την οποία ο Πούτιν θεωρεί ως αυτοδίκαιη σφαίρα επιρροής του».
Το crash test της Washington Post
Για τις θέσεις των δύο υποψηφίων στην εξωτερική πολιτική ανάλογη σύγκριση έκανε και η Washington Post. Οι Anthony J. Rivera, Abbie Cheeseman και Justine McDaniel συνόψισαν τις θέσεις των Χάρις και Τραμπ για τα μεγάλα εξωτερικά ζητήματα.
Σχετικά με τη συνέχιση και τους όρους της χρηματοδότησης του Ισραήλ, «η Χάρις δεν έχει απαντήσει άμεσα, αλλά έχει υπονοήσει ότι η στρατιωτική βοήθεια των ΗΠΑ προς το Ισραήλ θα συνεχιστεί εάν κερδίσει την προεδρία. Ενώ έχει τονίσει τα δεινά των Παλαιστινίων, δεν έχει δηλώσει εάν θα υπάρχουν προϋποθέσεις για την προμήθεια όπλων στο Ισραήλ. «Για να είμαι ξεκάθαρη, πάντα θα υπερασπίζομαι το δικαίωμα του Ισραήλ να υπερασπίζεται τον εαυτό του και πάντα θα διασφαλίζω ότι το Ισραήλ έχει την ικανότητα να το κάνει», είπε όταν αποδέχτηκε την υποψηφιότητα των Δημοκρατικών».
Για το ίδιο ζήτημα «ο Τραμπ επέκρινε τον Μπάιντεν επειδή απείλησε να αποσύρει ορισμένα αμερικανικά επιθετικά όπλα από το Ισραήλ, αλλά δεν έχει δηλώσει ευθέως ποια θα είναι η πολιτική του απέναντι στη στρατιωτική βοήθεια. Οι άνθρωποι της εκστρατείας του έχουν υποδείξει ότι η στρατιωτική βοήθεια θα συνεχιστεί. «Όταν ο Πρόεδρος Τραμπ επιστρέψει στον Λευκό Οίκο, το Ισραήλ θα είναι και πάλι προστατευμένο, το Ιράν θα ξαναβρεθεί σε δυσχερή οικονομική θέση, οι τρομοκράτες θα κυνηγηθούν και η αιματοχυσία θα σταματήσει», δήλωσε η Καρολάιν Λέβιτ, η εθνική γραμματέας Τύπου της εκστρατείας του Τραμπ, σε ένα email προς την εφημερίδα The Post τον Μάιο, χωρίς να απαντήσει σε συγκεκριμένες ερωτήσεις για την πολιτική τους».
Σε ό,τι αφορά τη χρηματοδότηση της Ουκρανίας «η Χάρις χωρίς να δώσει λεπτομέρειες για τις συνθήκες ή τους περιορισμούς, δήλωσε στο Εθνικό Συνέδριο των Δημοκρατικών ότι θα συνεχίσει να στηρίζει την Ουκρανία εάν κερδίσει την προεδρία. Τον Ιούνιο, όταν ανακοίνωσε την παροχή 1,5 δισεκατομμυρίου δολαρίων από τις ΗΠΑ προς τη χώρα, η Χάρις υποσχέθηκε πλήρη αμερικανική υποστήριξη. Στην εκστρατεία της, ωστόσο, δεν έχει διευκρινίσει πώς ακριβώς θα πρέπει να διαμορφωθεί η συνεχής βοήθεια προς την Ουκρανία».
Από την πλευρά του ο Τραμπ «τον Ιούλιο του 2023 δήλωσε σε μια συγκέντρωση ότι οι Ρεπουμπλικάνοι στο Κογκρέσο θα έπρεπε να παρακρατήσουν τη στρατιωτική βοήθεια σε αντάλλαγμα για τη συνεργασία της κυβέρνησης Μπάιντεν σε μια έρευνα των Ρεπουμπλικάνων για τον Πρόεδρο Μπάιντεν και την οικογένειά του. Υποστηρίζει ότι θα έχει «διευθετήσει» τον πόλεμο στην Ουκρανία πριν από την ορκωμοσία του και έχει εξετάσει ένα σχέδιο για να τερματίσει τον πόλεμο ασκώντας πίεση στην Ουκρανία για να παραχωρήσει εδάφη στη Ρωσία».
Οι Έλληνες διεθνολόγοι
Ποιες είναι όμως οι εκτιμήσεις των Ελλήνων διεθνολόγων;
Η Μαριλένα Κοππά, καθηγήτρια Συγκριτικής Πολιτικής εκτιμά ότι ο πόλεμος στην Ουκρανία γέρνει υπέρ του Πουτίν. Η αντοχή της ρωσικής οικονομίας σε συνδυασμό με τη μείωση των δυτικών αποθεμάτων σε πυρομαχικά θα ανοίξει το δρόμο σε κάποιου είδους διαπραγμάτευση μεταξύ των αντιμαχόμενων. Πρόκειται για ανάγκη όχι για επιλογή. Ο Τραμπ όμως θα το κάνει πολύ πιο γρήγορα και βίαια, χωρίς να κρατήσει κανένα πρόσχημα. Έχει μάλιστα δηλώσει ότι ο πόλεμος θα λήξει σε λίγες μέρες μετά την εκλογή του. Μην ξεχνάμε ότι έχει προσωπική σχέση με τον Πούτιν.
Σε ό,τι αφορά τη Μέση Ανατολή, ο καθηγητής Διεθνών Σχέσεων στο Πανεπιστήμιο Πελοποννήσου Σωτήρης Ρούσσος εκτιμά ότι δεν πρέπει να περιμένουμε σημαντικές διαφοροποιήσεις στη στάση των ΗΠΑ απέναντι στο Ισραήλ, όποιος και αν εκλεγεί. Σημειώνει ότι οι όποιες διαφορές στη ρητορεία της Χάρις έχουν να κάνουν με την προσέλκυση των μουσουλμάνων και Αράβων ψηφοφόρων σε κρίσιμες πολιτείες όπως το Ιλινόι. Φαίνεται να είναι ισχυρή η εκτίμηση στην Ουάσιγκτον ότι ο πόλεμος του Ισραήλ αποδυναμώνει το Ιράν και κατ’ επέκταση τον άξονα των αντιπάλων της Δύσης (Κίνα, Ρωσία, Βόρεια Κορέα κτλ.).
Οπότε εμμέσως εξυπηρετεί τα συμφέροντα των ΗΠΑ. Ο Ρούσσος επισημαίνει τη διαφοροποίηση στη στάση των δύο υποψηφίων σχετικά με τη συμφωνία για τα πυρηνικά του Ιράν. Η Χάρις θα ήθελε να την επαναφέρει, ενώ ο Τραμπ δεν ενδιαφέρεται για διάλογο με το Ιράν.
Τόσο η Κοππά όσιο και ο Ρούσσος υπογραμμίζουν ότι μια σημαντική διαφορά των υποψηφίων αφορά την «πολυμέρεια» στην εξωτερική πολιτική. Η Χάρις θέλει οι ΗΠΑ να λαμβάνουν υπόψη τους τους συμμάχους τους. Αντιθέτως, τον Τραμπ δεν τον απασχολούν τέτοια ζητήματα.