Η τροχιά του φεγγαριού γύρω από τη Γη είναι τόσο τακτική που οι πολιτισμοί βασίζουν τον μήνα στη σεληνιακή κίνηση εδώ και χιλιάδες χρόνια. Ωστόσο, το φεγγάρι στην πραγματικότητα απομακρύνεται αργά από τη Γη.
Οι επιστήμονες προσδιόρισαν τον ρυθμό με τον οποίο το φεγγάρι απομακρύνεται από τη Γη με τη βοήθεια ανακλαστικών πάνελ που τοποθέτησε εκεί η NASA κατά τη διάρκεια των αποστολών Apollo.
Για περισσότερα από 50 χρόνια, οι ερευνητές εκτόξευαν ακτίνες λέιζερ από τη Γη σε αυτούς τους καθρέφτες και μετρούσαν πόσος χρόνος χρειαζόταν για να ανιχνεύσουν τους ανακλώμενους παλμούς, όπως αναφέρει το LiveScience.
Χρησιμοποιώντας την ταχύτητα του φωτός, οι επιστήμονες υπολόγισαν ότι το φεγγάρι απομακρύνεται από τη Γη κατά περίπου 3,8 εκατοστά ανά έτος, σύμφωνα με τη NASA.
Γιατί απομακρύνεται από τη Γη
Το φεγγάρι απομακρύνεται από τη Γη εξαιτίας των βαρυτικών επιδράσεων που έχει η μία στην άλλη. Η βαρυτική έλξη του φεγγαριού αναγκάζει τους ωκεανούς της Γης να διογκώνονται προς το μέρος του, με αποτέλεσμα να δημιουργούνται οι σεληνιακές παλίρροιες, δήλωσε η NASA. Η βαρύτητα της Γης προκαλεί παρόμοιες παλιρροϊκές επιδράσεις στη Σελήνη.
Η βαρυτική έλξη από το παλιρροϊκό κύμα της Γης έλκει το φεγγάρι. Εν τω μεταξύ, οι ωκεανοί μετατοπίζονται εξαιτίας των σεληνιακών παλιρροιών, ασκώντας τριβή στην επιφάνεια της Γης και επιβραδύνοντας έτσι την περιστροφή του πλανήτη, δήλωσε στο Live Science η Madelyn Broome, αστροφυσικός στο Πανεπιστήμιο της Καλιφόρνιας στη Σάντα Κρουζ.
Πριν από περίπου 4,5 δισεκατομμύρια χρόνια, «όταν σχηματίστηκε για πρώτη φορά το φεγγάρι, ο ρυθμός περιστροφής της Γης θα ήταν σημαντικά ταχύτερος, με το μήκος της ημέρας να ήταν περίπου πέντε ώρες», δήλωσε η Broome.
Όλες αυτές οι δυνάμεις δρουν για να απομακρύνουν το φεγγάρι από τη Γη.
«Δεδομένου ότι η Γη και το φεγγάρι αποτελούν μέρος του ίδιου βαρυτικού συστήματος, η συνολική στροφορμή πρέπει να διατηρηθεί – να παραμείνει η ίδια – μεταξύ των δύο», εξήγησε η Broome. «Η στροφορμή περιγράφει την ενέργεια που περιέχεται σε κάτι που περιστρέφεται. Όσο πιο γρήγορα περιστρέφεται, τόσο περισσότερη στροφορμή έχει. Όσο πιο αργά περιστρέφεσαι, τόσο λιγότερη».
Ωστόσο, «δεν είναι μόνο ο ρυθμός περιστροφής που επηρεάζει τη στροφορμή», πρόσθεσε η Broome. «Σημασία έχει και το πόσο μακριά βρίσκεστε από το κέντρο του συστήματος. Πιο μακριά σημαίνει ότι η στροφορμή του συστήματος ανεβαίνει. Πιο κοντά σημαίνει ότι η στροφορμή σας μειώνεται».
Στην περίπτωση της Γης και της Σελήνης, «καθώς η περιστροφή της Γης επιβραδύνεται, για να διατηρηθεί η στροφορμή, κάτι πρέπει να αυξήσει τη στροφορμή του συστήματος», δήλωσε η Broome.
«Τι αυξάνει τη στροφορμή; Ένα αντικείμενο σε τροχιά, όπως το φεγγάρι, που απομακρύνεται περισσότερο».
Η ιστορία του φεγγαριού και της Γης
Το φεγγάρι πιθανότατα σχηματίστηκε από συντρίμμια που προέκυψαν από μια σύγκρουση μεταξύ της Γης και ενός αντικειμένου μεγέθους σαν τον Άρη, σύμφωνα με το Πανεπιστήμιο της Αριζόνα. Οι παλιρροϊκές δυνάμεις βοήθησαν στην έλξη του φεγγαριού στην τρέχουσα μέση απόσταση του περίπου 384.400 χιλιομέτρων από τη Γη, σύμφωνα με το Βασιλικό Αστεροσκοπείο στο Γκρίνουιτς της Αγγλίας.
Οι παλιρροϊκές επιδράσεις επιβραδύνουν επίσης τον ρυθμό με τον οποίο το φεγγάρι περιστρέφεται γύρω από τον άξονά του, με αποτέλεσμα το φεγγάρι να «κλειδώνει» παλιρροϊκά με τη Γη – δηλαδή να εμφανίζει πάντα την ίδια όψη προς τον πλανήτη μας. Οι δυνάμεις αυτές μειώνουν επίσης την ταχύτητα με την οποία περιστρέφεται η Γη.
Σε περίπου 50 δισεκατομμύρια χρόνια, η επιβράδυνση της περιστροφής της Γης θα την κάνει να «κλειδώσει» παλιρροϊκά με το φεγγάρι, έτσι ώστε η Γη να δείχνει μόνιμα μόνο τη μία πλευρά της στο φεγγάρι, δήλωσε στο Live Science η Jean Creighton, διευθύντρια του Πλανηταρίου Manfred Olson στο Πανεπιστήμιο του Wisconsin-Milwaukee.
Σε αυτό το σημείο, το φεγγάρι και η Γη θα σταματούσαν να απομακρύνονται η μία από την άλλη, δήλωσε στο Live Science ο Eric Klumpe, καθηγητής αστρονομίας στο Middle Tennessee State University.
Ωστόσο, σε περίπου 5 δισεκατομμύρια χρόνια από τώρα, καθώς ο Ήλιος θα αρχίσει να πεθαίνει, θα διογκωθεί και θα γίνει ένας κόκκινος γίγαντας, «οπότε το σύστημα Γη-Σελήνη θα διαταραχθεί και θα καταστραφεί», δήλωσε στο Live Science ο David Trilling, πρόεδρος του Τμήματος Αστρονομίας και Πλανητικής Επιστήμης στο Πανεπιστήμιο της Βόρειας Αριζόνα.
Σε περίπου 5 δισεκατομμύρια χρόνια, αν το φεγγάρι συνεχίσει να απομακρύνεται από τη Γη με τον σημερινό ρυθμό υποχώρησης, το φεγγάρι θα έχει απομακρυνθεί περίπου άλλα 189.000 χιλιόμετρα όταν θα καταναλωθεί από τον ερυθρό γίγαντα Ήλιο, δήλωσε η Broome.
Με λίγα λόγια, το φεγγάρι δεν θα απομακρυνθεί από τη Γη ή το αντίστροφο. Αντίθετα, ο Ήλιος θα τα εξαφανίσει και τα δύο.