Κατά τη διάρκεια της λιθανθρακοφόρου περιόδου, τα επίπεδα του ατμοσφαιρικού οξυγόνου της Γης αυξήθηκαν, βοηθώντας ορισμένα φυτά και ζώα να αναπτυχθούν σε γιγαντιαίες διαστάσεις. Ένα από αυτά- το οποίο έζησε πριν από 300 εκατομμύρια χρόνια– ανήκε στο είδος των αρθρόπλευρων (arthropleura) και ήταν το μεγαλύτερο έντομο που έζησε ποτέ. Είχε μήκος έως και 2,6 μέτρα, διέθετε 64 πόδια και ζύγιζε πάνω από 50 κιλά. Στα αρθρόπλευρα ανήκουν οι αράχνες, οι σκορπιοί, τα τσιμπούρια, τα καβούρια, τα έντομα, καθώς και πολλά απολιθωμένα είδη. Ωστόσο, μέχρι τώρα, πολλά απολιθώματα που είχαν βρεθεί ήταν ακέφαλα.
Τώρα, οι επιστήμονες κατάφεραν να ανακατασκευάσουν το κεφάλι του γιγαντιαίου αυτού εντόμου, αφού μελέτησαν δυο απολιθώματα που βρέθηκαν πλήρη και πολύ καλά διατηρημένα που βρέθηκαν στη Γαλλία δεκαετία του 1980. Μετά την ανάλυση, η ομάδα κατέληξε στο συμπέρασμα ότι το εν λόγω έντομο ήταν παρασιτοφάγο σαν τα σύγχρονα χιλιόποδα, και όχι αρπακτικό σαν τα εκατοντάποδα.
Το πάνω μέρος του γιγαντιαίου εντόμου ήταν στρογγυλό και είχε δύο κοντές κεραίες, δύο προεξέχοντα μάτια σαν αυτού του καβουριού και ένα σχετικά μικρό στόμα, σύμφωνα με τη μελέτη που δημοσιεύθηκε στο επιστημονικό περιοδικό «Science Advances».
«Ανακαλύψαμε ότι είχε σώμα χιλιόποδου, αλλά το κεφάλι ενός εκατοντάποδου», δήλωσε ο συν-συγγραφέας της μελέτης και παλαιοβιολόγος Μικαέλ Λεριτιέ από το Πανεπιστήμιο Claude Bernard Lyon στη Γαλλία.
«Θα μπορούσε να είχε τον ίδιο ρόλο στο οικοσύστημά του όπως οι ελέφαντες σήμερα ή οι μεγάλοι δεινόσαυροι όπως τα σαυρόποδα με μακρύ λαιμό, ένα μεγάλο ζώο που περνούσε τον χρόνο του τρώγοντας», πρόσθεσε.
Ερευνητές στην Ευρώπη και τη Βόρεια Αμερική άρχισαν να συλλέγουν απολιθώματα του τεράστιου αυτού εντόμου από τα τέλη του 1800.
«Θέλαμε να δούμε πώς έμοιαζε το κεφάλι αυτού του εντόμου εδώ και πολύ καιρό», δήλωσε ο Τζέιμς Λάμντελ, παλαιοβιολόγος στο Πανεπιστήμιο της Δυτικής Βιρτζίνια, ο οποίος δεν συμμετείχε στη μελέτη.
Για να δημιουργήσουν το μοντέλο του κεφαλιού του εντόμου, οι ερευνητές χρησιμοποίησαν για πρώτη φορά αξονικές τομογραφίες για να μελετήσουν τα απολιθωμένα δείγματα. Αυτή η τεχνική επέτρεψε στους ερευνητές να εξετάσουν εξονυχιστικά «λεπτομέρειες όπως κομμάτια του κεφαλιού του που είναι ακόμα ενσωματωμένα στον βράχο» χωρίς να αλλοιώσουν το απολίθωμα, είπε ο ερευνητής.
«Όταν αφαιρείς τον βράχο, δεν ξέρεις ποιο μέρος ενός ευαίσθητου απολιθώματος μπορεί να έχει χαθεί ή καταστραφεί», πρόσθεσε.
Τα νεανικά δείγματα απολιθωμάτων είχαν μέγεθος μόνο περίπου 6 εκατοστά και είναι πιθανό να ήταν ένα είδος που δεν ανέπτυξε ποτέ τέτοια μεγέθη.
ΠΗΓΗ: Independent
